Çocuklarda Maksimum Oksijen Tüketimi: Bir Sınıflandırma

Table of Contents

Genel Bilgi

Hareketsizlik, çocuklar ile ergenlik çağındaki gençleri etkileyen ve giderek büyüyen bir sorundur. Makalenin yazarları, ergenlik çağındaki gençler arasında, okulda beden eğitimine ve yoğun aktivitelere daha az katılmaya ve televizyon izleyerek geçirdikleri zamanı da artırmaya yönelik bir eğilim olduğunu bildirmekte. Maalesef bu davranış değişikliklerinin gelecekte çeşitli sağlık sorunları (örneğin düşük maksimum oksijen tüketimi) şeklinde yansımaları olabilir.

Buna karşılık, artan fiziksel uygunluk, çocuklarda ve ergenlerde daha düşük kardiyovasküler risk profili ve ayrıca hem erkek hem de kadınlarda daha düşük kan basıncı seviyeleri ile ilişkilendirilmiştir. Maksimum oksijen tüketimi (VO_2maks) testi ile ölçülen aerobik kapasite, çalışan kasların oksidatif mekanizmalarına ek olarak kardiyovasküler, solunum ve hematolojik bileşenlere bağlıdır. Ergenlikten yetişkinliğe geçiş döneminde, VO_2maks‘a etki eden fizyolojide birçok yapısal, hormonal ve biyokimayasal değişiklikler meydana gelir. Bu durumda, bu popülasyon için spesifik VO_2maks değerlerinin belirlenmesi gereklidir.

Ne Amaçlamışlar?

Okuduğunuz bu makalede, fiziksel uygunluğun sınıflandırılması ve ayrıca egzersiz reçetesi için VO_2maks ölçümünün önemi göz önünde bulundurularak, cinsiyete göre (kız ve erkek çocukları) karşılaştırmalı bir analizin yanı sıra bizlere Brezilya popülasyonunun bölgesel bir örneğinden çocuk ve ergenlere ait ortalama VO_2maks değerlerinin analizini sunmaktadır.

Nasıl Yapmışlar?

Çalışmaya rastgele seçilen 10-14 yaş arası 203 kız ve 177 erkek olmak üzere toplam 380 çocuk katılmıştır. Koşu bandında kademeli egzersiz protokolü ile gerçekleştirilen kardiyopulmoner egzersiz testi sırasında, maksimum oksijen tüketimi (VO₂), karbondioksit üretimi (VCO₂), pulmoner ventilasyon (VE), oksijen (VE/VO₂), solunum değişim oranı (RER = VCO₂/VO₂) ve karbondioksit (VE/VCO₂) verileri gerekli analizlerin yapılması için bir gaz analizörü yardımıyla toplanmıştır.

Ne Bulmuşlar?

Bu çalışma, Brezilya popülasyonuna ait çocukların ortalama VO_2maks değerlerini elde etmek üzere tasarlanmıştır. Tablo 1, vücut kütlesine göre VO_2maks değerlerini göstermektedir (ml/kg/dk). Tüm yaş gruplarında erkeklerin kızlardan daha yüksek VO_2maks değerleri sergilediği Tablo 1’de görülebilir.

Kızlarda 38.29 ml/kg/dk (10 yaş) ile 36.76 ml/kg/dk (14 yaş) arasında bir değişim gösterirken, erkeklerde bu artış 43.53 ml/kg/dk (10 yaş) ile 49.55 ml/kg/dk (14 yaş) arasında bulunmuştur.

Tablo 1 – Yaş ve cinsiyete göre gözlemlenen maksimum oksijen tüketim değerleri.

Cinsiyete göre ve 1/5’lik dağılıma göre VO_2maks değerleri Tablo 2’de verilmiştir. Bu tablo, 10 ile 14 yaş grubunun beş kategoride sınıflandırılması yönünde bir öneriyi temsil etmektedir. Ayrıca gözlenen en yüksek değerlerin erkeklerde 52.3 ml/kg/dk ve kızlarda 42.5 ml/kg/dk olduğu Tablo 2’te görülecektir. Bu çalışma tarafından benimsenen kriterlere göre, kızların yaklaşık %93’ü ve erkeklerin %87’si maksimum olarak tanımlanmak üzere ulaşılan VO_2maks kriterlerini karşılamıştır (yorgunluk veya gerekli hızı koruyamama, 1.0’den büyük RER, tahmin edilen kalp atım sayısının %90’ına ulaşılması gibi.)

Tablo 2 – 10-14 yaş için doğrudan ölçülen maksimum oksijen tüketimi (ml/kg/dk) ile kardiyorespiratuar uygunluğun sınıflandırılması.

Genel olarak, uluslararası araştırmalar, ergenlerin yetişkinlere göre benzer veya daha yüksek VO_2maks değerlerine sahip olduğunu göstermektedir. Bunun nedeni, daha düşük sistolik hacim ile bağlantılı olarak maksimum kardiyak debiyi artırma kapasitesinin azalması yerine, adolesanların artan maksimum kronotropik kapasite ve glikolitik ATP’nin yeniden sentezi yerine oksidatif ATP kullanımında daha fazla verimlilik sergilemeleridir.

Bununla birlikte, çocukların iş yapma kapasitesi, organların daha küçük boyutundan kaynaklanan kardiyorespiratuar sistemdeki yapısal sınırlamalar ve anaerobik ATP üretimine yönelik biyokimyasal sınırlamalardan dolayı büyük ölçüde azalır. Yetişkinler ve ergenler arasındaki bir diğer önemli fark, maksimum aerobik gücü belirlemek için VO₂ platosuna ulaşmanın zorluğudur. Çalışmalar, zirve VO₂‘nin, bir VO₂ platosuna ulaşamadığında bile, çocuklarda aerobik uygunluğun iyi bir göstergesi olduğunu göstermektedir.

Pratik Uygulama Önerisi

Çocuklarda aerobik uygunluğun ve aerobik gücün belirlenmesi, gelişimlerinin takibi (kalp, akciğer ve dolaşım sistemi, hematoloji değerler gibi) için yapılabilir. Çocuklara uygun egzersiz sınırlarının belirlenmesi adına da bu test önem teşkil etmektedir. Çocuklarınıza, laboratuvar koşullarında alanında uzman spor bilimci ya da hekim tarafından kardiyopulmoner egzersiz testi güvenli bir şekilde uygulanabilir.

Patreon üzerinden bizlere maddi destek olmak ister misin ?