Ne Amaçlamışlar?
Oksijen kullanımı, uzun süreli dayanıklılık egzersizinde ATP sentezinin neredeyse tümünü oluşturur, ancak daha kısa dayanıklılık egzersizleri (12-15 dakika) sırasındaki enerji metabolizması daha karmaşıktır. Anaerobik glikoliz sırasında, hücresel H+ tamponlama kapasitesi aşılabilir ve kas yorgunluğuna sebep olan hücre pH’ında düşüşe neden olur. Metabolik asidoz, kas kasılması sırasında kalsiyum iyonlarının salınımı, elektrik sinyal reseptörlerinin aktivasyonu, kalsiyum iyonlarının troponin C’ye bağlanması ve metabolik enzim aktivitesi üzerinde olumsuz bir etkiye sahiptir.
Bikarbonat Sistemi, önemli bir tampon sistemidir ve sodyum bikarbonat takviyesi (NaHCO3) (SBT)’nin çeşitli egzersiz türleri öncesinde ve sırasında kan HCO3, pH ve laktatı artıracağı konusunda oldukça açık bir fikir birliği vardır. Bununla birlikte, kısa süreli dayanıklılık egzersizi ile ilgili olarak yapılan çalışamaların bulguları çelişkilidir. Sprint oryantiring, yüksek aerobik talebi ve farklı zaman dilimlerinde çeşitli anaerobik enerji üretiminin katkısı olan bir spordur. Bu anlamda, çalışmada, sprint oryantiringini simüle eden bir saha testinde önceden belirlenmiş bireysel zamanlamaya göre kullanılan NaHCO3 takviyesinin performansı nasıl etkileyebileceğini araştırmak amaçlanmış.
Nasıl Yapmışlar?
21 elit oryantiring sporcusu çalışmaya katılmak için gönüllü olmuş. Katılımcılar 18 ile 40 yaş arası, sigara içmeyen, herhangi bir ilaç kullanmamış ve oryantiring sporunda 10 ile 25 yıl arasında deneyime sahip sporculardan oluşmuş.
Katılımcılara iki adet ön test uygulanmış, testlerde sporculara 0,3 g/kg NaHCO3 verilmiş, kan HCO3 ve pH’ı HCO3 de zirve değere ulaşılana kadar her 20 dakikada bir ölçülmüş. Ön Test 1’de, katılımcılar test boyunca dinlenirken, Ön Test 2’de katılımcılar, Ön Test1’de HCO3 zirvesinin meydana geldiği zamana karşılık gelen noktadan 40 dakika önce düşük yoğunluklu bir ısınmayı (HRmax‘ın %60-70’i) tamamlamışlar ve HCO3‘ün tepe seviyesi kaydedilene kadar devam etmişler.
Bu testleri takiben, sporcular rastgele, çift kör, çapraz tasarımlı iki ayrı günde ön testler ile belirlenen bireysel zamanlamaya göre 0,3 g/kg NaHCO3 veya PLA tüketerek iki adet 3.5 km TT koşusu gerçekleştirmişler. TT uygulamasından 10 dakika önce, 1 dakika sonra ve 5 dakika sonra laktat, HCO3 ve pH ölçümleri için kan örneği alınmış. İki TT çalışması arasında 3-7 gün ara verilmiş. TT koşuları, kapalı koşu alanında özel olarak tasarlanmış 350 m’lik bir parkurda 10 tur içeren 3,5 km bireysel koşu testleri olarak gerçekleştirilmiş. NaHCO3 veya PLA alımından önce, TT çalışmasından 15 dakika önce ve TT çalışmasından 2 dakika sonra, katılımcılar gastrointestinal rahatsızlık hakkında altı sorudan oluşan bir anketi yanıtlamışlar.
Ne Bulmuşlar?
PLA ile karşılaştırıldığında SBT’nin 3.5 km’lik bir TT koşusunda genel performansı 6 saniye artırmıştır. TT koşusunun ilk yarısında, SBT ve PLA arasında önemli bir fark gözlenmezken, SBT’de koşunun son yarısında performans iyileşmiştir.
SBT ve PLA’da TT koşusundan 10 dakika önce kan laktatı aynı seviyelerdeyken TT koşusundan 1 dakika ve 5 dakika sonra, kan laktatı PLA’ya göre SBT’de 2.2 mmol/L ve 2.0 mmol/L daha yüksek bulunmuş (p<0.1).
Ortalama HCO3 ve pH karşılaştırıldığında, TT koşusundan 10 dakika önce, TT çalışmasından 1 ve 5 dakika sonra PLA ile karşılaştırıldığında SBT’de daha yüksek değerler bulunmuş (p< .01). Kan ve plazma metabolit değerlerindeki ilişkili değişiklikler, ekzojen NaHCO3‘ün egzersize bağlı metabolik asidozu azaltabileceğini göstermiştir. Gastrointestinal rahatsızlık ile ilgili altı sorunun ortalamaları ve takviye ile ilgili tahminleri TT koşusundan 15 dakika önce ve 2 dakika sonra gruplar arasında farklılık göstermemiş.
Isınmalı ve ısınmasız durumda kan metabolitleri incelendiğinde HCO3 veya pH konsantrasyonu için anlamlı bir değişilik görülmemiş. NaHCO3 takviyesi, bir ısınma döneminden bağımsız olarak uygulamadan sonra 60 ile 180 dakika arasında değişen bireyselleştirilmiş alkaloz zirveleri ile sonuçlanmış.
Sonuç
Sonuç olarak, bulgular anaerobik metabolizmanın ve bikarbonat tamponlama sisteminin bu tür dayanıklılık olaylarında performans için önemli olduğunu vurgulamaktadır.
Çalışma, 0.3 g/kg enterik kaplı NaHCO3‘ün bireysel zamanlı şekilde tüketiminin, 3.5 km’lik bir zamana karşı yüksek yoğunluklu dayanıklılık performansını geliştirdiğini gösteren ilk çalışma olması açısından önemlidir.
Mevcut veriler, anaerobik tampon sisteminin, sprint oryantiring yarışmalarında ve 12-15 dakika süren benzer türdeki dayanıklılık yarışmalarında performansın küçük ama çok önemli bir yönü olduğunu göstermektedir.
