GİRİŞ
Egzersiz profesyonelleri ve bilim adamları için en önemli zorluklardan biri, spor performansını artırmanın güvenli ve etkili yöntemlerini bulabilmektir. Transkraniyal doğru akım uyarımı (tDCS), fiziksel performans üzerindeki potansiyel ergojenik etkisi nedeniyle araştırılan tekniklerden biridir. tDCS tekniği; kafa derisi üzerine yerleştirilen iki veya daha fazla elektrot aracılığıyla beyne sabit ve zayıf bir elektrik akımı uygulanmasından oluşur.
tDCS’nin ergojenik etkisine, uyarılmış sinir hücrelerinin dinlenik zar potansiyelindeki değişikliklerin aracılık edebileceği düşünülmektedir. Dinlenik zar potansiyeli, elektrotların polaritesine bağlı olarak azalabilir (uyarıcı etki) veya artabilir (inhibitör etki); anot elektrotu (+) uyarıcı bir etkiyi ve katot elektrotu (-) ise engelleyici bir etkiyi destekler. 15 dakika boyunca tDCS tekniği uygulamanın, 90 dakikaya kadar etkisini sürdürebileceği gösterilmiştir.
Ne amaçlamışlar?
Bu çalışmanın amacı bir direnç antrenmanı sırasında, bench press egzersizi ile gerçekleştirilen toplam tekrar sayısı üzerinde transkraniyal doğru akım uyarımının etkisini araştırmaktı.
Nasıl yapmışlar?
Katılımcılar
On dört sağlıklı erkek [yaş = 22,8 ± 3,0 yıl, vücut kütlesi = 81,7 ± 6,7 kg, boy = 180 ± 5,66 cm, bench press maksimum 1 tekrar (1RM) vücut kütlesine normalize edilmiş = 1,4 ± 0,1 kg] çalışmaya katılmak için gönüllü oldu. Tüm katılımcılar en az 2 yıl (4.1 ± 3.3 yıl) rekreasyonel amaçlı direnç antrenman geçmişi olan erkeklerden oluşuyordu. Katılımcılara her test seansından 2 gün önce herhangi bir yorucu egzersizden kaçınmaları talimatı verildi.
Araştırma Tasarımı
Bu araştırmada çift kör çapraz tasarım dizaynı kullanıldı. Katılımcılar laboratuvarı bir hafta arayla üç kez ziyaret ettiler. Her ziyaret için üç farklı deneysel seans (Anot, Katot ve Placebo/Sahte), Research Randomizer web sitesi (https://www.randomizer.org) kullanılarak randomize edildi. Her deney seansı sırasında, 1RM ve F-V ilişki parametreleri, tDCS uygulamasından önce ve sonra belirlendi. Sonrasında katılımcılar 1 RM’nin %75’ine karşı, her set 5 tekrar olacak şekilde ve setler arası 1 dk dinlenme ile ağırlığı kaldıramayacakları tekrara kadar direnç antrenmanını tamamladılar. Ağırlığı kaldıramayacakları tekrara ulaşmadan yapılan, toplam tekrar sayısı, tüm tekrarların hareket hızı ve tüm setlerin RPE değerleri kaydedildi. Tüm seanslar, her katılımcı için sabah günün aynı saatinde ve benzer çevre koşullarında (~ 22 °C ve ~ %60 nem) yapıldı.
1 Tekrar Maksimum ve F- V İlişkisi Prosedürü
Tüm seanslar jogging, dinamik esnetme ve katılımcıların kendi belirttikleri 1 RM değerlerinin; %30, %45 ve %60’ı ile 3 set, 10, 5 ve 3 tekrardan oluşan standart bir ısınma protokolü ile başladı. Ardından katılımcılar; mümkün olan maksimum hızda üç yüke (%70 1RM, %80 1RM ve %90 1RM) karşı bir tekrar gerçekleştirdi ve denemeler arasında 2-3 dakika dinlendi.
Kuvvet ve hızın ortalama değerlerini, yük-hız (L-V) ve kuvvet-hız (F-V) profillerini, doğrusal regresyon modelleri yoluyla belirlemek için, bara dik olarak bağlanan bir doğrusal konum dönüştürücü (Chronojump) kullanıldı. Bench press egzersizi, tekrarlanabilir hız ölçümleri sağlamak için bir Smith makinesinde (Technogym) yapıldı.
1RM yorgunluğu en aza indirmek için, gerçek bir 1RM testi yerine bireysel L-V ilişkisinden tahmin edildi. 1RM’yi tahmin etmek için 0,17 m.s-1‘lik bir kesme hızı kullanıldı.
Kasların kuvvet, hız ve güç üretmek için maksimum kapasiteleri, bireysel F-V ilişkilerinden (Garcia-Ramos ve Jaric 2018) belirlendi.
1RM ve F–V parametreleri aynı prosedürler (ısınma dahil) izlenerek tDCS uygulamasından 5 dakika sonra tekrar belirlendi.
Transkraniyal Doğru Akım Uyarımı Prosedürü
Katılımcılar, transkraniyal doğru akım uyarımının uygulanması sırasında oturur pozisyonda 2 mA (miliamper) ile 15 dakika uyarıldılar. tDCS, salin solüsyonuna batırılmış iki elektrottan (7.6 × 7.6 cm) oluşan iki ped kullanılarak uygulandı. Elektrotlar (anot ve katot) sürekli akım stimülasyon cihazına (ApeX Tip A 18V) bağlandı. Anodal transkraniyal doğru akım uyarımı uygulaması için; uluslararası 10-20 sistem EEG’sine uygun olarak, anot sol dorsolateral prefrontal kortekse (DLPC) ve katot sağ orbitofrontal kortekse yerleştirildi. Katodal tDCS’nin uygulanması için; katot sol dorsolateral prefrontal kortekse, anot ise sağ orbitofrontal kortekse yerleştirildi. Placebo/Sahte tDCS uygulaması için de; elektrotlar, anodal tDCS ile aynı konuma yerleştirildi, ancak stimülatör, 30 saniye sonra kapatıldı.
İstemli Hataya Kadar Direnç Antrenmanı Seansı
Direnç antrenmanı seansı, tDCS sonrası F-V ilişkisini belirlemek için kullanılan son tekrarı gerçekleştirdikten 3 dakika sonra başladı. Direnç antrenmanı seansı, 1 RM’nin %75 yüküne karşı, 1 dakikalık setler arası dinlenme ile beş tekrarlı setlerden oluşuyordu. Katılımcılar setin beş tekrarını tamamlayamadıklarında oturum sona erdi.
Katılımcıların mümkün olduğu kadar çok seti maksimum hızda tamamlamaları teşvik edildi. Tüm tekrarların ortalama hızı ve her seti bitirdikten hemen sonra, 0’ın son derece kolay ve 10’un son derece zor olduğu OMNI-RES ölçeğini (0-10) kullanılarak RPE değerleri toplandı. Toplam tekrar sayısı, hareket hızı ve RPE değerleri direnç antrenmanı seansının performans göstergeleri olarak kabul edildi.
Ne Bulmuşlar?
- 1RM’de veya kuvvet-hız (F-V) ilişkisi parametrelerinde önemli bir değişiklik gözlenmedi (p≥0,377). Anodal için tekrar sayısı (77±45 tekrar), katodal (62±36 tekrar; p=0,025; ES = 0,37) ve plasebo/sahte (58 ± 35 tekrar; p=0,009; ES = 0,47) koşullarına kıyasla daha yüksekti.
- Setler arasında hareket hızındaki azalmalar, anodal uygulama için katodal ve plasebo/sahte koşuluna göre daha düşüktü (p = 0,014).
- Anodal uygulama için RPE değerleri (6.79±1.44), Katodal (7.22±1.18; p=0,119; ES=0,33) ve plasebo/sahte (7.36±1.20; p=0,150; ES=0,44) koşullarına kıyasla daha düşük bulundu. Herhangi bir değişken için katodal ve plasebo/sahte koşulları arasında önemli bir fark gözlenmedi.
Çalışmaya yönelik yorumlar
Anodal transkraniyal doğru akım uyarımının direnç antrenmanı seansından önce uygulanması antrenman hacmini arttırdı, daha yüksek hareket hızlarının korunmasını sağladı ve RPE değerlerini azalttı. Bu sonuçlar, anodal tDCS’nin direnç antrenmanı performansını artırmak için etkili bir yöntem olabileceğini düşündürmektedir.
