Ne Amaçlamışlar?
Bu yazı yaşlılarda egzersizin suda yapılması karada yapılmasına göre aerobik zindeliği nasıl etkiler? sorusunu cevaplamaya çalışacaktır. Düşük kardiyorespiratuar zindelik seviyesi, tüm nedenlere bağlı ve kardiyovaskular mortalitenin bağımsız öngörücüsüdür. Kardiyorespiratuar zindeliğin optimal ölçüsü ise maksimal oksijen tüketimidir (VO2maks). Çalışmalar VO2maks’ın 1 metabolik eşitlik artmasının (3.5 mL/kg/dk) tüm nedenlere bağlı ölüm oranını %13, kardiyovaskular hastalıklara bağlı ölüm oranını ise %15 düşürdüğünü göstermektedir. Yaşlı nüfusun Dünya Sağlık Örgütü’nün tavsiye ettiği yaşlılar için egzersizleri uygulamakta zorlanması ve yaşlılığa bağlı denge kayıplarından kaynaklanan düşme riski bulunmasından dolayı su içerisinde egzersizler önerilmektedir.
Genellikle su içerisinde egzersizler dendiğinde su aerobiği diye adlandırılan sabit konumda yapılan egzersizler anlaşılmaktadır. Bu çalışma ise su içerisinde egzersizlerin düşme riskini ortadan kaldırma, kemik ve yumuşak dokulara binen yükü azaltma ve su direnci ile kaslara yük bindirme avantajlarını kullanarak suda yürümenin karada yürümeye göre aerobik zindelik açısından etkilerini karşılaştırmayı amaçlamaktadır.
Nasıl Yapmışlar?
Çalışmaya, 50 yaş üzeri sağlık açısından sorun yaşamayan, yaşları ortalama 62 olan 71 kişi katılmış (19 erkek, 52 kadın). Kadın katılımcıların menopozal dönem sonrası olmasına dikkat edilmiş. Çalışma ilk 24 hafta müdahale, son 24 hafta takip olmak üzere 48 hafta sürmüş. Çalışma öncesi, 24. hafta ve 48. haftalarda katılımcılara koşu bandında maksimal egzersiz testi uygulanmış. Nabız bandı yardımı ile hafif şiddetli, orta şiddetli ve yüksek şiddetli olarak 3 grupta günlük fiziksel aktivite süreleri takip edilmiş. İlk ölçüm sonrası katılımcılar, randomize karada yürüme (KY), suda yürüme (SY) ve kontrol grubu (KG) olmak üzere 3 gruba ayrılmış.
24 hafta boyunca biri interval diğer ikisi ise aralıksız egzersiz olmak üzere haftada 3 seans yapılmış. KY ve SY grupları arasında egzersiz şiddetleri kalp hızı rezervi yüzdeleri ile eşitlenmiş. Egzersiz seanslarında çalışmaya, kalp hızı rezervinin %40-%45 şiddetlerinde 15 dakika ile başlanmış ve çalışmanın sonunda kalp hızı rezervinin %55-%65 şiddetlerinde 50 dakikalık seans sürelerine ulaşılmış. 24 hafta sonunda egzersiz müdahalesi bitirilmiş ve katılımcıların normal davranışlarına dönmeleri istenmiş. Egzersiz müdahalesinden 24 hafta sonra son ölçümler yapılmış.
Ne Bulmuşlar?
Başlangıç ile 24. hafta VO2maks test sonuçları karşılaştırıldığında KY ve SY gruplarında artış görülürken KG’de düşüş görülmüş. VO2maks testlerindeki testi sonlandırma süresi bütün gruplar için artmış. Günlük fiziksel aktivite süreleri 24 haftalık müdahale süresi bittikten sonra düşüş göster-memiş ve bu süreler arasında istatistiksel olarak anlamlı bir fark bulunmamış. 24. hafta ile 48. hafta karşılaştırıldığında ise bütün gruplarda VO2maks değerleri düşerken, düşüşler arasında istatistiksel olarak bir fark bulunmamış. Yine günlük aktivite sürelerinde istatistiksel olarak anlamlı bir değişiklik görülmemiş.
Pratik Uygulama Önerisi
Daha önce de bahsettiğimiz gibi yaşlılarda egzersizin suda yürüyüş ile yapılması, yaşlı nüfus için düşme riskini ortadan kaldırması, kemiklere ve eklemlere binen yükün azaltılması gibi faydaların yanında karada yürüyüş ile aynı olumlu etkileri oluşturması sebebiyle önerilmektedir. Ayrıca 24. haftadan sonra, yani egzersiz müdahalesi bittikten sonra katılımcıların günlük fiziksel aktivite sürelerinde düşüş olmaması, sağlıklı yaşam alışkanlıkları kazandıklarını göstermektedir.
Çalışmaya Yönelik Yorumlar
Çalışmada katılımcıların seçim kriterleri çok detaylı ve iyi düşünülerek belirlenmiş. Çalışma süresince ayrılmak durumunda kalan katılımcı sayısının yüksek olması, ilk başta fiziksel olarak zorlayıcı bir müdahale yapıldığını düşündürse de çalışmada katılımcıların ayrılma sebepleri detaylıca açıklanarak bu şüphe ortadan kaldırılmış.
