Ne Amaçlamışlar?
Aşırı kilolu/obez çocuklarda uzamış baş ile omuz pozisyonu, torasik kifoz, lomber hiperlordoz, alt ekstremite valgus pozisyonu ve düztabanlık en sık gözlenen postüral değişikliklerdir. Bu değişiklikler onları kas-iskelet sistemi bozuklukları (kas-iskelet ağrısı) geliştirmeye yatkın hale getirebilir. Ayrıca düşük temel hareket kalitesine sahip olmak, aşırı kilolu/obez çocukların günlük fiziksel fonksiyonlarını engelleyebilir ve sağlık durumlarına bağlı olarak yaşam kalitelerinin düşmesine neden olabilir.
Benzer şekilde, aşırı kilolu/obez çocuklar, normal kilolu çocuklara göre daha düşük fiziksel uygunluk seviyeleri gösterebilir; bu da onları kardiyovasküler ve metabolik risk faktörleri geliştirmeye yatkın hale getiren ek bir faktördür. Egzersiz müdahaleleri, çocukluk çağı obezitesinin önlenmesi ve azaltılmasında kilit bir eylem olarak kabul edilir. Genel olarak, egzersizin vücut duruşu, temel hareketler ve fiziksel uygunluk üzerindeki etkileri tipik olarak ayrı ayrı incelenmiştir ve egzersiz özellikleri(aerobik kapasite, kas güçlendirme, esnetme vb) önemli ölçüde değişmektedir. Bu nedenle bu çalışmanın amacı, “hareket kalitesi” ve “çoklu oyunlar” çalışmasına dayalı 13 haftalık bir egzersiz programının, aşırı kilolu ve obez çocuklarda vücut duruşu, temel hareketler ve fiziksel uygunluk üzerinde eşzamanlı olumlu etkiler sağlayıp sağlamadığını analiz etmektir.
Katılımcılar
8 ile 12 yaşları arasında toplam 64 kız çocuk bu çalışmaya katılmış. Çalışmaya kabul için cinsiyete ve yaşa özel Dünya Obezite Federasyonu sınır noktalarına göre fazla kilolu veya obez olarak sınıflandırılmak koşulu dışında, egzersiz yapmalarını engelleyen fiziksel engelleri veya nörolojik rahatsızlıkları bulunmamak, kızlar söz konusu olduğu için temel değerlendirmelerin yapıldığı anda menstrüasyona başlamamış olmak, merkezi sinir sistemi işlevini etkileyen hiçbir ilaç kullanılmadığını bildirmek, sağlak olmak ve dikkat eksikliği (hiperaktivite) bozukluğu bildirmemiş olmak gibi şartlar bulunmaktaymış.
Nasıl Yapmışlar?
Egzersiz programı, 13 hafta, haftada en az 3 seans katılım gerektirmekteymiş. Her seansın toplam süresi 90 dakikaymış ve 2 bölüme ayrılmış: 30 dakikalık “hareket kalitesi” çalışması ve 60 dakikalık aerobik “çoklu oyunlar”. “Hareket kalitesi” bölümünün ana hedefleri, katılımcıların motor kontrolünü(ön ve arka pelvik eğim) ve vücut duruşunu(optimal omurga pozisyonu) geliştirmesi, vücut segmentleri hareketliliği(kalça fleksiyon hareketliliği), stabilite(merkez bölge stabilitesi) ve fonksiyonel hareket aralığındaki kas kuvveti(iki taraflı alt ekstremite itme kuvveti) ve öğrenilmiş/özümsenmiş temel insan hareketlerini içermekteymiş. Ayrıca, “çoklu oyun” bölümünün ana hedefleri, katılımcıların çok çeşitli temel hareket becerilerini(koşma, zıplama veya fırlatma) öğrenip özümsemeleri, orta-şiddetli aerobik yoğunluğa ulaşmaları ve oyun sırasında keyif almalarıymış. Spesifik bir diyet müdahalesi yapılmamış.
Vücut Duruşu
İnsan postürünü X-ray analizi gibi diğer altın standart yöntemlere göre değerlendirmek için geçerli olduğu bildirilen 2 boyutlu fotogrametri yaklaşımı kullanılmış.
Temel Hareketler
Temel hareketleri değerlendirmek için Fonksiyonel Hareket Ekranından(FMS) alınan dört test kullanılmış. Tam FMS protokolü 7 görevi içermektedir, ancak kalan 3 görevin yürütülmesinin zorluğu göz önüne alındığında 4 görev uyarlaması(tam squat ve omuz hareketliliği) dahil edilmiş.
Fiziksel Uygunluk
Fiziksel uygunluk bileşenlerinden kardiyorespiratuar uygunluk ile hız ve çevikliği saha koşullarında, kas gücü ise hem saha hem de laboratuvar koşullarında değerlendirilmiş. Kardiyorespiratuar uygunluk (ml·kg-1·min) seviyesi 20 m mekik koşu testinden hesaplanmış, kas gücü, maksimum el kavrama gücü testi(kg) ve uzun atlama testi(cm) kullanılarak değerlendirilmiş ve hız-çeviklik 4×10 m mekik koşu testi(sn) ile değerlendirilmiş. Laboratuvar koşullarında, pnömatik direnç makineleri kullanarak ve çocuklara uyarlanmış önceki bir protokolü izleyerek kol kuvveti(kg) ve bacak kuvveti(kg) egzersizlerinde 1 tekrar maksimumu(1TM) değerlendirmişler.
Ne Bulmuşlar?
Vücut duruşu ile ilgili olarak, antrenman yapan grup, kontrol grubundan daha yüksek bir torasik fleksiyon açısı sergilerken, dik vücut duruşu sonuçlarında gruplar arasında hiçbir fark bulunmamış. Antrenman yapan grup, tam squat hareketinde, dizin bükülü olduğu ve bacağın düz bir şekilde kaldırılmasında kontrol grubu ile karşılaştırıldığında daha kötü bir performans göstermiş. Son olarak, antrenman yapan grup, 1TM ve kavrama kuvvetinde kontrol grubundan daha yüksek değerler elde etmiş. Antrenman yapan grup, sagital düzlemde alt ekstremite açısını azaltırken kontrol grubunda bir artış yaşanmış. Son olarak, antrenman yapan grup, 1TM’de el kavrama gücü ve uzun süre ayakta durma yoluyla değerlendirilen kas kuvvetleri kontrol grubuna göre önemli ölçüde iyileşmiş.
Pratik Uygulama Önerisi
Bu çalışmadan elde edilen bulgular, iyi tasarlanmış ve denetlenen bir egzersiz programının, aşırı kilolu ve obez çocuklarda vücut duruşu, temel hareketler ve kas gücü üzerinde eşzamanlı olumlu etkiler yaratabileceğini kanıtlamaktadır.
